افزایش سرمایه یکی از راه‌های تأمین مالی شرکت‌هاست. منابع مالی جدید به‌منظور اصلاح ساختار سرمایه یا گسترش فعالیت‌های شرکت ازجمله افزایش ظرفیت تولید، راه‌اندازی طرح‌های توسعه و پروژه‌های شرکت، نوسازی ماشین آلات و… به کار گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر در سرمایه شرکت منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است. این مجمع نیز با رأی دو سوم سهامداران اعتبار خواهد داشت. در فرآیند افزایش سرمایه، محل تأمین مالی آن اهمیت دارد.
فارغ از اینکه از تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی یا تابلوخوانی استفاده می‌کنید، باید با انواع روش‌های افزایش سرمایه و تاثیر هر یک بر قیمت هر سهم آشنا باشید. در ادامه انواع روش‌های افزایش سرمایه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش‌های رایج افزایش سرمایه در ایران
۱-افزایش سرمایه از محل اندوخته یا انباشته
شرکت‌ها معمولاً کل سود به‌دست آمده در طی یکسال را بین سهامداران خود تقسیم نمی‌کنند. بلکه بخشی از آن را به‌صورت سود انباشته نزد خود نگه می‌دارند. افزایش در سرمایه از محل اندوخته و انباشته به این معناست که شرکت بخشی از این سود انباشته را تبدیل به سرمایه اسمی خود می‌کند. سپس متناسب با آن، به سهامداران سهم جدید اعطا می‌کند. افزایش در سرمایه از این محل، قدرت تأمین مالی شرکت را افزایش می‌دهد. در این روش، سهامداران هیچ وجهی را به شرکت پرداخت نمی‌کنند. بنابراین شرکت مستقیماً منابع مالی جدید دریافت نمی‌کند. همچنین درصد مالکیت سهامداران نیز ثابت مانده و تغییری نمی‌کند.
در این حالت با توجه به این که سهامدار وجهی را به شرکت پرداخت نمی‌کند و تعداد سهام وی افزایش پیدا می‌کند، به سهام جدید منتشر شده، سهام جایزه گفته می‌شود. ذکر این نکته ضروری است که تنها پس از تکمیل شدن فرآیند افزایش سرمایه و اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی سپرده‌گذاری، فروش سهام جایزه امکان پذیر است.
در صورتی که بعد از مجمع افزایش سرمایه قصد فروش سهام خود را دارید توصیه می‌شود حداقل یک عدد از سهام خود را نگه دارید و نفروشید. با این اقدام، در زمان اعمال افزایش سرمایه، سهام جایزه به صورت خودکار به دارایی شما افزوده شود.
در صورت فروش کامل سهام بعد از مجمع، ممکن است پس از اعمال افزایش سرمایه توسط امور سهامداران شرکت و انتشار آگهی ثبت افزایش سرمایه در سایت کدال، سهام جایزه در پرتفوی سپرده‌گذاری شما نمایش داده نشود. در این شرایط ابتدا باید به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه مراجعه نمایید. سپس از اضافه شدن سهام جایزه به دارایی‌های خود اطمینان حاصل کنید.
در این سامانه، سهام جایزه با اضافه شدن حرف «ج» به انتهای نماد اصلی مشخص می‌شود. در صورتی که فرآیند افزایش سرمایه تکمیل شده باشد، نماد مربوط به سهام جایزه حذف شده و به همین تعداد، به دارایی شما در نماد اصلی اضافه می‌شود. پس از بررسی و اطمینان از این موضوع، با مراجعه به سامانه معاملاتی کارگزاری خود، اقدام به ثبت درخواست تغییر کارگزار ناظر برای این سهم نمایید.
برای مثال اگر شرکت اقدام به افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی از محل سود انباشته کند، قیمت تئوریک سهم، نصف قیمت پیش از افزایش سرمایه خواهد شد. تعداد سهام تحت تملک هر سهامدار نیز دو برابر خواهد شد.
۲-افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده
در این روش، شرکت اوراقی را تحت عنوان حق تقدم خرید سهام منتشر می‌کند. سپس با توجه به درصد مالکیت هر یک از سهامداران و نیز درصد افزایش در سرمایه، تعداد مشخصی حق تقدم در اختیار سهامداران قرار می‌دهد. دارندگان نهایی حق تقدم نیز برای تبدیل شدن حق تقدم به سهام، باید وجهی را تحت عنوان ارزش اسمی سهم، به حساب شرکت واریز نمایند. لازم به ذکر است که در بازار سرمایه ایران ارزش اسمی هر سهم مبلغ ۱۰۰۰ ریال در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به وجود حالت‌های مختلف تصمیم‌گیری سهامداران درباره حق تقدم، جزئیات مربوط به این روش در مطلب”حق تقدم خرید سهام چیست؟” مورد بررسی قرار گرفته است.
از جمله مزایای روش افزایش در سرمایه از محل آورده نقدی می‌توان به ورود نقدینگی جدید به شرکت اشاره نمود. هر چند این روش افزایش در سرمایه معمولا در یک طی یک فرآیند طولانی و زمانبر انجام خواهد شد. در واقع ممکن است این فرآیند ماه‌ها به طول بیانجامد.
در این روش از افزایش سرمایه نیز ممکن است بعد از مجمع، قصد فروش سهام خود را داشته باشید اما بخواهید حق تقدم خود را به سهم تبدیل نمایید. در این صورت توصیه می‌شود در نماد اصلی، حداقل یک عدد از سهام را نگه دارید. با این اقدام، در زمان تبدیل شدن حق تقدم به سهام و اعمال آن توسط امور سهامداران شرکت، سهام به صورت خودکار به دارایی شما افزوده می‌شود.
نکته مهم: گزینه‌ای مبنی بر تبدیل حق تقدم به سهم در پرتفوی لحظه‌ای سامانه آنلاین پلاس وجود دارد. این گزینه، صرفا جهت تسهیل در محاسبات تعبیه شده و هیچ گونه عملکرد واقعی که ملاک دارایی شما قرار بگیرد، ندارد. بنابراین درصورتی که قصد تبدیل حق تقدم به سهم را دارید باید فرآیند آن را به طور کامل طی نمایید.
برای مثال فرض کنید قیمت هر سهم یک شرکت ۱۰۰۰ تومان است. این شرکت قصد دارد از محل انتشار حق تقدم، ۲۰۰ درصد افزایش سرمایه بدهد. در واقع قصد دارد از سهامداران بابت هر حق تقدم، وجه اسمی آن را که ۱۰۰ تومان است، دریافت نماید. در این شرایط به سهامداران به ازای هر سهم، ۲ حق تقدم تخصیص پیدا می‌کند. خواهیم داشت:
۳-افزایش در سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
در حالت عادی، دارایی‌های ثابت مشهود در ترازنامه یک شرکت، به میزان ارزش دفتری آن‌ها ثبت می‌شود. سرمایه گذاری های شرکت نیز به میزان بهای تمام شده آن ها ثبت می‌شوند. از جمله دارایی‌های ثابت مشهود می‌توان به زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات و… اشاره کرد. ارزش دفتری در واقع بهای تمام شده تاریخی دارایی‌های مذکور پس از کسر استهلاک انباشته است. بنابراین ارزش دفتری، نشان‌دهنده ارزش واقعی و ارزش روز آن‌ها نیست.
این مسئله خصوصاً در شرایط تورمی تأثیر خود را بیشتر نشان می‌دهد. در این شرایط ارزش واقعی (منصفانه) این دارایی‌ها به مراتب بالاتر از ارزش دفتری منعکس شده در دفاتر مالی شرکت است. در چنین شرایطی شرکت به منظور اصلاح ساختار مالی خود می‌تواند اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های خود کند. متناسب با افزایش سرمایه از این محل، به سهامداران سهام جایزه تعلق می‌گیرد.
نکته قابل‌توجه این است که در شرایط تورم‌های شدید، هر ۳ الی ۵ سال همه دارایی‌ها شامل زمین، ساختمان و ماشین آلات را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند. در این روش نقدینگی وارد شرکت نمی‌شود. ارزش ذاتی شرکت نیز تغییری نمی‌کند. معمولا استهلاک ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیز هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب نمی‌شود.
محاسبات این روش همانند روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته می‌باشد.
۴-افزایش سرمایه به روش صرف سهام
چنانچه شرکتی سهام خود را به قیمتی بیشتر از قیمت اسمی آن در بازار عرضه کند، به میزان اختلاف بین قیمت اسمی و قیمت عرضه، صرف سهام گفته می‌شود. در افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی به فروش می‌رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را یا به حساب اندوخته منتقل می‌کند. یا ممکن است در ازای آن، به سهامداران سابق شرکت، سهام جایزه تخصیص بدهد.
مراحل افزایش سرمایه
افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام تابع قوانین و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد. مراحل افزایش سرمایه عبارتند از:
سلام، لطفاً نظر خودتو درباره این پست بنویس 😍