معاملات در بازار بورس ایران به صورت روزانه و در ساعات محدودی انجام می‌شود و معاملات این بازار به صورت شبانه روزی نمی‌باشد. در بازار سرمایه دارایی‌های متنوعی همچون سهام شرکت‌ها، صندوق‌های قابل معامله (ETF)، گواهی سپرده کالایی، حق تقدم سهام، اوراق مشتقه (قراردادهای آتی و اختیار معامله) و اوراق درآمد ثابت (اسناد خزانه، صکوک اجاره، صکوک مرابحه و...) معامله می‌شوند. هر کدام از انواع دارایی‌ها معمولا در ساعات به خصوصی معامله می‌شوند که در ادامه‌ی این مقاله با ساعات معاملات نمادها آشنا خواهیم شد.

 

padash.ir

 

دوره پیش‌گشایش و معاملاتی

هر نماد در هر جلسه‌ی معاملاتی دارای دو دوره‌ی، پیش‌گشایش و معاملاتی است. دوره‌ی پیش‌گشایش دوره‌ی زمانی‌ای است که خریداران و فروشندگان این توانایی را دارند که سفارشات خرید یا فروش خود را ثبت کنند؛ اما در این دوره حتی اگر قیمت پیشنهادی خریداران با قیمت پیشنهادی فروشندگان برابر (مچ) شود، معامله‌ای صورت نمی‌گیرد.

دوره‌ی پیش‌گشایش معمولا 15 دقیقه قبل از بازگشایی نماد صورت می‌گیرد که در ادامه‌ی مقاله با ساعات پیش‌گشایش انواع نمادهای قابل معامله در بورس آشنا خواهیم شد.

یکی از اهداف ایجاد دوره‌ی پیش‌گشایش، کاهش هیجانات بازار است، به طوری که در هر جلسه معاملاتی، نماد با نوسانات هیجانی بازگشایی نشود و در زمان پیش‌گشایش سفارشات درج شوند، قیمت پیشنهادی خریداران و فروشندگان متعادل و اصطلاحا مچ شود، هیجانات تخلیه شود و سپس نماد بازگشایی شود.

نکته حائز اهمیت در مورد پیش‌گشایش این موضوع است که به منظور کاهش قدرت بازیگران نماد در ایجاد رفتارهای هیجانی بر روی نماد، 5 دقیقه پایانی دوره پیش‌گشایش امکان ویرایش و حذف سفارش خرید یا فروش وجود ندارد.

اما دوره‌ی معاملاتی در هر روز، دوره‌ای پس از دوره‌ی پیش‌گشایش است که در این دوره امکان ارسال سفارش و همچنین انجام معامله بر روی نماد وجود دارد.

در ادامه‌ی این مقاله با ساعات پیش‌گشایش و معاملاتی انواع اوراق بهادار قابل معامله در بورس آشنا خواهیم شد.

 

روزها و ساعات معاملاتی سهام و حق‌تقدم سهام

یکی از بیشترین نمادهای قابل معامله در بازار بورس، سهام شرکت‌های سهامی و حق‌تقدم آن‌ها است. معاملات سهام و حق‌تقدم سهام در روزهای شنبه تا چهارشنبه انجام می‌شود و پنجشنبه، جمعه و روزهای تعطیل رسمی، بازار نقدی بورس بسته و معامله‌ای انجام نمی‌شود.

دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات سهام و حق‌تقدم سهام نیز از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 12:30 انجام می‌شود.

طبق آخرین اطلاعیه‌ی فرابورس ایران، دوره‌ی معاملاتی این بازار در حال حاضر ساعت 9 الی 13 می‌باشد.

 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)

  صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله دارای انواع مختلفی هستند ولی عمدتا صندوق‌های قابل معامله به سه نوع درآمدثابت، مختلط و درسهام در بازار بورس قابل معامله هستند. این صندوق‌ها ممکن است در بازار بورس و یا فرابورس معامله شوند. روزهای معاملاتی صندوق‌های قابل معامله شنبه تا چهارشنبه و ساعات معاملاتی آن‌ها به شرح زیر است:

دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات صندوق‌های درآمدثابت از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 15 انجام می‌شود.

دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات صندوق‌های سهامی یا مختلط بورسی نیز از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 12:30 انجام می‌شود.

دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات صندوق‌های سهامی یا مختلط فرابورسی نیز از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 15 انجام می‌شود.

 

اوراق بدهی و اوراق تسهیلات مسکن

اوراق بدهی از جمله اوراق‌های با درآمدثابت و کم ریسک هستند که در بازار مورد معامله قرار می‌گیرند، از جمله اوراق بدهی می‌توان به اوراق خزانه اسلامی و صکوک اشاره کرد. روزهای معاملاتی صندوق‌های قابل معامله شنبه تا چهارشنبه و ساعات معاملاتی آن‌ها به شرح زیر است:

دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات اوراق بدهی و تسهیلات مسکن از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 15 انجام می‌شود.

 

قراردادهای آتی کالا و اختیار معامله

قراردادهای آتی و اختیار معامله در بازاری خارج از بازار نقدی و در بازار مشتقه قابل معامله هستند و همچنین معامله‌گران برای انجام معامله بر روی قراردادهای آتی و اختیار معامله ملزم به داشتن کد معاملاتی بورس کالا هستند.

روزهای معاملاتی قراردادهای آتی و اختیار معامله شنبه تا چهارشنبه و ساعات معاملاتی آن‌ها نیز از ساعت 10 الی 10:30 دوره‌ی پیش‌گشایش و از ساعت 10:30 الی 15 دوره‌ی معاملاتی است.

 

گواهی‌های سپرده کالایی

 گواهی‌های سپرده کالایی مانند زیره، برنج، زعفران، پسته و... و همچنین صندوق‌های زعفران در روزهای شنبه تا چهارشنبه معامله می‌شوند. دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات گواهی‌های سپرده کالایی از ساعت 8:45 الی 9 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 9 الی 15 انجام می‌شود.

 

گواهی سپرده کالایی سکه طلا و صندوق‌های طلا

گواهی‌های سپرده کالایی سکه طلا و صندوق‌های قابل معامله در روزهای شنبه تا چهارشنبه معامله می‌شوند. دوره‌ی پیش‌گشایش معاملات گواهی‌های سپرده کالایی سکه طلا و صندوق‌های طلا نیز از ساعت 11:30 الی 12 و همچنین دوره‌ی معاملاتی از ساعت 12 الی 15 انجام می‌شود.

 

 

 

مولف: علیرضا صبحی‌کمال