برای سازماندهی هر چه بهتر سهامداران در بازار سرمایه، شناسه‌ای شکل گرفت تا سهامداران علاوه بر نام و نام‌خانوادگی خود در بازار سرمایه با آن شناسه که اصطلاحا به آن کدبورسی یا کد سهامداری گویند شناخته می‌شوند. کدبورسی برای هر فرد به صورت منحصر به فرد است و تنها یکبار و به صورت یکتا برای افراد صادر می‌شود.
اولین قدم برای هر فردی که خواهان فعالیت در بازار سرمایه است دریافت کدبورسی است. ساختار کدبورسی به گونه‌ای است که در اغلب موارد تشکیل شده است از 3 حرف اول نام‌خانوادگی فرد + 5 رقم به صورت تصادفی در ادامه‌ی آن؛ به عنوان مثال اگر نام خانوادگی فردی حسینی باشد کدبورسی او با حسی شروع می‌شود. اگر از فعالان بازار سرمایه هستید به احتمال قوی کدبورسی را قبلتر دریافت کرده‌اید اما در غیر این صورت باید در اولین فرصت به دریافت کدبورسی اقدام نمایید. در ادامه این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه کدبورسی را دریافت کنیم و با تفاوت کدبورسی و کدمعاملاتی آشنا خواهیم شد.
نحوه دریافت کدبورسی
کد بورسی توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه و به واسطه کارگزاری‌ها صادر می‌شود. اولین قدم برای دریافت کدبورسی مراجعه به یکی از شعب کارگزاران عضو سازمان بورس اوراق بهادار است، پس از مراجعه به یکی از کارگزاران و تکمیل فرم دریافت کدبورسی و احرازهویت توسط کارگزاری، پس طی شدن مراحل مربوطه و بعد از معمولا 48 ساعت، این کد برای فرد مراجعه کنند صادر خواهد شد. امروزه فرآیند دریافت کدبورسی کاملا به صورت غیرحضوری و آنلاین انجام می‌شود و تنها کافیست افراد به سایت‌های کارگزاران بورس مراجعه و فرآیند تکمیل فرم‌های ثبت‌نام و همچنین بارگزاری مدارک را به صورت آنلاین انجام دهند. در حال حاضر ثبت‌نام سامانه سجام نیز برای دریافت کدبورسی الزامی می‌باشد و معمولا سامانه ثبت‌نام کدبورسی کارگزاری‌ها فرآیند ثبت‌نام سامانه سجام را نیز انجام می‌دهند.
مدارک لازم جهت دریافت کدبورسی:
- اصل و کپی شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- شماره حساب بانکی و شماره شبا
- آخرین مدرک تحصیلی
طبق قوانین سازمان بورس افراد برای فعالیت در بازار بورس حتما باید 18 سال سن و حداقل مدرک تحصیلی دیپلم را دارا باشند، در غیر این صورت فرد تنها می‌تواند با مراجعه حضوری به کارگزاری و یا به صورت آفلاین معاملات خود را انجام دهد.
افرادی که به سن قانونی نرسیدند می‌توانند با مراجعه به کارگزاری و در دست داشتن مدارک بالا و همچنین مدارک ولی (نماینده قانونی) خود اقدام به دریافت کدبورسی کنند. در اینگونه موارد تنها احراز هویت ولی کفایت می‌کند.
تفاوت کدبورسی و کدمعاملاتی چیست؟
با کدبورسی و نحوه دریافت آن آشنا شدیم، اما سوالی که وجود دارد کدمعاملاتی چیست و چه تفاوتی با کدبورسی دارد؟
در قالب مثالی به این پرسش پاسخ می‌دهیم: فرض کنید شما دانشجو شده‌اید و در یک دانشگاه مشغول به تحصیل هستید، شما در آن دانشگاه با شماره دانشجویی خود شناخته می‌شوید. حال اگر دانشگاه خود را تغییر دهید و در دانشگاه دیگری مشغول به تحصیل شوید، شماره دانشجویی شما نیز تغییر می‌کند ولی کد ملی شما همچنان ثابت و منحصر به فرد شما خواهد بود.
تفاوت کدبورسی و کدمعاملاتی نیز دقیقا به همین شکل است و می‌توان کدبورسی را به کدملی و کدمعاملاتی را نیز به شماره دانشجویی تشبیه کرد، به این گونه که شما در هر کارگزاری‌ای یک کدمعاملاتی خواهید داشت و می‌توانید با آن کد معاملات خود را در آن کارگزاری انجام دهید و این کد تنها به آن کارگزاری اختصاص دارد و در هر کارگزاری این کد متفاوت خواهد بود.
آیا می‌توان کدبورسی و معاملاتی را تغییر داد؟
همانطور که اشاره کردیم، کدبورسی یک شناسه یکتا و ثابت است و برای هر فرد تنها یکبار صادر می‌شود و امکان تغییر آن وجود ندارد ولی افراد با تغییر کارگزاری خود می‌توانند کدمعاملاتی خود را تغییر دهند. در تغییر کارگزاری و فعالیت در چند کارگزاری نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد.
تغییر کارگزار ناظر چیست؟
اگر شما در چند کارگزاری فعالیت می‌کنید و دارای چندین کدمعاملاتی (کد آنلاین) هستید، ممکن است با مفهوم تغییر کارگزار ناظر آشنا باشید. گاهی سهامداران ممکن است بنا به دلایلی نیاز داشته باشند کارگزاری خود را تغییر و سهام‌های خریداری شده در کارگزاری قبلی را به کارگزاری جدید انتقال دهند. برای این منظور سهامداران کافیست با مراجعه سامانه معاملاتی کارگزاری جدید و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، نماد های خریداری شده در کارگزاری قبلی را جستجو و ثبت کنند، سپس بعد از مدت معمولا دو روز کاری سهام به کارگزاری جدید منتقل می‌شود.
سخن آخر
در این مقاله با کدبورسی آشنا شدیم و متوجه شدیم اولین قدم برای فعالیت در بازار بورس دریافت کدبورسی از طریق یکی از کارگزاران عضو سازمان بورس است و همچنین با تفاوت کدبورسی و کدمعاملاتی آشنا شدیم، به این صورت که کدبورسی یکتا و ثابت ولی کدمعاملاتی با توجه به کارگزاری می‌تواند تغییر کند و تنها شناسه‌ی معرف شما در آن کارگزاری است.
مولف: علیرضا صبحی‌کمال
سلام، لطفاً نظر خودتو درباره این پست بنویس 😍