سرمایه‌گذاری در بازار بورس در کنار بازده بالای خود دارای ریسک سرمایه‌گذاری بالا نیز است؛ به‌طوری که بسیاری از سرمایه‌گذاران در بازار بورس توانایی کسب سود در این بازار را نداشته و با بازدهی‌های منفی مواجه می‌شوند.

افراد به دلایل مختلفی ممکن است توانایی لازم برای کسب سود را نداشته باشند، دلایلی همچون کمبود زمان، نداشتن دانش کافی سرمایه‌گذاری و دلایلی از این دست به سرمایه‌گذاری در بازار بورس نپردازند و یا بازدهی منفی کسب کنند. در نتیجه نهادهای مالی اقدام به تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری کردند تا سرمایه‌گذاری در بازار بورس برای عموم افراد جامعه امر ساده‌تری شود و ریسک سرمایه‌گذاری در بورس کاهش و همچنین احتمال کسب سود افزایش یابد. در ادامه‌ی این مقاله با صندوق‌های سرمایه‌گذاری آشنا خواهیم شد.

 

padash.ir

 

صندوق چیست؟

در بسیاری از مواقع شرکت‌هایی که در حوزه امور مالی و اقتصادی فعالیت می‌کنند همچون بانک‌ها، کارگزاری‌ها، شرکت‌های تامین سرمایه و... اقدام به تاسیس صندوق می‌کنند و از عموم افراد جامعه دعوت می‌کنند تا در صندوق آن شرکت سرمایه‌گذاری کنند؛ اما این اتفاق به چه صورت انجام می‌شود؟

فرض کنید یک شرکت اقدام به تاسیس صندوق الف می‌کند و قصد دارد 100 میلیارد تومان سرمایه را در آن صندوق جمع‌آوری کند، حال آن شرکت اقدام به واحدبندی آن صندوق می‌کند به‌طوری که صندوق را به قطعات کوچکی به نام واحد (unit) تقسیم می‌کنند تا افراد با سرمایه‌های کوچک نیز بتوانند در آن صندوق سرمایه‌گذاری کنند. برای مثال صندوق الف قصد تجمیع 100 میلیارد تومان سرمایه را دارد حال قیمت هر واحد 100.000 تومان تعیین می‌شود، در نتیجه صندوق الف دارای 1 میلیون واحد 100.000 تومانی است.

سرمایه‌گذاران با خریداری واحدهای صندوق در اقدام به سرمایه‌گذاری در آن صندوق می‌کنند و سپس صندوق الف با منابع مالی که از طریق مردم جمع‌آوری کرده است اقدام به سرمایه‌گذاری بر روی سهام، سپرده بانکی، اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و سایر اوراق بهادار می‌کنند و منافع حاصل از سرمایه‌گذاری بین دارندگان واحدهای صندوق تقسیم می‌شود.

 

padash.ir

 

NAV صندوق چیست؟

NAV یا Net Asset Value در واقع ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق را نشان می‌دهد و معاملات واحدهای صندوق‌ها بر اساس قیمت NAV صندوق صورت می‌گیرد. از آنجایی که سهام و اوراقی که صندوق بر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است ممکن است در لحظه قیمت‌های متفاوتی معامله شوند پس NAV صندوق نیز ممکن است دائم در حال تغییر باشد و در نتیجه میزان سود یا زیان افراد در هنگام سرمایه‌گذاری بر روی یک صندوق از میزان تغییرات NAV صندوق حاصل می‌شود.

NAV به صورت زیر محاسبه می‌شود:

padash.ir

 

فرض کنید صندوق الف پس از گذشت مدتی، 100% بازدهی کسب کند و 100 میلیارد تومان دارایی اولیه را به 200 میلیارد تومان ارتقا دهد، در این صورت NAV صندوق حاصل تقسیم 200 میلیارد تومان بر 1 میلیون واحد است که عدد بدست آمده 200.000 تومان است؛ در نتیجه سرمایه‌گذاری که واحد صندوق را به قیمت 100.000 تومان خریداری کرده، حال به قیمت 200.000 تومان واحدهای سرمایه‌گذاری خود را می‌فروشد و در بازدهی صندوق سهیم می‌شود.

 

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس نوع معامله

1.صندوق‌های صدور و ابطالی (مشترک):

 صندوق‌های صدور و ابطالی خارج از بورس معامله می‌شوند و سرمایه‌گذاران با مراجعه به دفاتر صندوق یا اپلیکیشن‌های مورد تایید آن صندوق اقدام به خرید و فروش این صندوق‌ها می‌کنند. برای خرید صندوق‌های مشترک نیازی به داشتن کدبورسی وجود ندارد.

سرمایه‌گذاران، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را به قیمت صدور خریداری و به قیمت ابطال به فروش می‌رسانند. بین قیمت صدور و ابطال تفاوتی ناچیزی وجود دارد که این تفاوت ناشی از هزینه‌های صندوق است و به نوعی کارمزد معاملات صندوق است.

حداقل قیمت واحدهای صندوق‌های مشترک در هنگام تاسیس 100.000 تومان است و همچنین حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری بر روی این صندوق‌ها به میزان ارزش 1 واحد سرمایه‌گذاری صندوق است.

2.صندوق‌های قابل معامله (ETF):

صندوق‌های قابل معامله یا Exchange Traded Fund صندوق‌هایی هستند که در بازار بورس یا فرابورس قابل معامله هستند و افراد با داشتن کدبورسی از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها می‌توانند اقدام به معامله صندوق‌ها داشته باشند.

حداقل قیمت واحدهای صندوق‌های etf در هنگام تاسیس 1000 تومان می‌باشد و حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری بر روی صندوق‌های etf، 500.000 تومان می‌باشد.

 

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی‌ها

1.صندوق‌های درآمد ثابت:

صندوق‌های درآمدثابت با سرمایه‌ای که در صندوق است اقدام به سرمایه‌گذاری بر روی دارایی‌های کم ریسک می‌کنند و معمولا 75 الی 85 درصد سرمایه صندوق را بر روی اوراق درآمد ثابت یا سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند و 15 الی 25 درصد سرمایه را نیز بر روی سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند.

صندوق‌های درآمدثابت از آنجایی که عمده دارایی‌های آن اوراق درآمدثابت است تقریبا بدون ریسک هستند و معمولا بازدهی‌ای 17 الی 25 درصد سالانه  (هم تراز سود بانکی ولی کمی بیشتر) دارند.

در مقالات بعدی به تفصیل در مورد صندوق‌های درآمد ثابت صحبت خواهیم کرد.

2.صندوق‌های مختلط:

صندوق‌های مختلط نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت از ریسک و بازده بیشتری برخوردار هستند و ترکیب دارایی این نوع از صندوق‌ها به صورت 40 الی 60 درصد سرمایه‌گذاری بر روی سهام و حق‌تقدم سهام و 40 الی 60 درصد سرمایه‌گذاری بر روی اوراق با درآمدثابت است.

3.صندوق‌های درسهام:

صندوق‌های درسهام یا سهامی نسبت به صندوق‌های درآمدثابت و مختلط از ریسک و به تبع از بازدهی بیشتری نیز برخوردار هستند. ترکیب دارایی این نوع از صندوق‌ها به صورت 70 درصد سرمایه‌گذاری بر روی سهام و حق‌تقدم سهام و 30 درصد سرمایه‌گذاری بر روی اوراق درآمدثابت و سپرده بانکی است.

 

  • پرکاربردترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های درآمد ثابت، مختلط و صندوق‌های سهامی هستند. در مقالات بعدی در مورد انواع دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری صحبت خواهیم کرد.

 

لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای مشاهده لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس www.fipiran.ir مراجعه کرد. در این سایت امکان مشاهده لیست انواع صندوق‌ها بر اساس ترکیب دارایی، انواع صندوق‌ها بر اساس نوع معامله، بازدهی و سایر اطلاعات مرتبط با صندوق‌ها وجود دارد و همچنین سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطلاعات موجود در سایت صندوق‌ها را مورد مقایسه قرار دهند.

 

padash.ir

 

صندوق‌های پاداش سرمایه

در تصویر زیر صندوق‌های تحت مدیریت شرکت پاداش سرمایه را مشاهده می‌کنیم. علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های شرکت پاداش سرمایه می‌توانند با مراجعه به سایت padash.ir اطلاعات کافی در مورد سرمایه گذاری در این صندوق‌ها را کسب کنند؛ همچنین در مقالات بعدی به معرفی این صندوق‌ها خواهیم پرداخت.

 

padash.ir

مولف: علیرضا صبحی‌کمال