نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که سهامداران آن را در معاملات سهام مد نظر قرار می‌دهند. نقدشوندگی در واقع صورت تبدیل سهام به پول نقد است و به زبان ساده هرچه یک سهمی به سرعت معامله شود و قفل در صف خرید و صف فروش نشود، آن سهم نقدشونده است. یکی از تجربه‌های بسیار خوب بازارهای مالی در جهت بهبود نقدشوندگی بازار، صندوق‌های بازارگردانی هستند. در ادامه‌ی این مقاله بیشتر از پیش با صندوق‌های بازارگردانی آشنا خواهیم شد.

 

padash.ir

 

وظایف صندوق بازارگردانی

هدف صندوق‌های بازارگردانی تجمیع سرمایه حقوقی‌ها و معامله اوراق در چارچوب قوانین و امیدنامه صندوق است. هدف اصلی این نوع از صندوق‌ها متعادل نگه ‌داشتن سهم، میل قیمت سهم به ارزش ذاتی و جلوگیری از صف خرید و فروش شدن سهم می‌باشد؛ به طوری که صندوق با در اختیار داشتن تعداد سهامی مشخص از یک شرکت، اگر شرکت میل به صف خرید شدن داشته باشد کمی از سهام در دست را عرضه کرده تا متقاضیان بتوانند سهم را خریداری کنند و در حالت عکس نیز اگر سهم میل به صف فروش داشته باشد، بازارگردان با منابع مالی که در اختیار دارد اقدام به خرید و ایجاد تقاضا در سهم می‌کند تا جلوگیری کند از صف فروش شدن سهم. سازمان بورس برای فعالیت هرچه بهتر صندوق‌های بازارگردانی و میل بازار به کارایی بالا و نقدشوندگی بیشتر، 80% تخفیف کارمزد معاملات برای صندوق‌های بازارگردانی در نظر گرفته است؛ همچنین صندوق‌های بازارگردانی مطابق ماده 33 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر از پرداخت مالیات معاف هستند.

صندوق‌های بازارگردانی همچون سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای اساسنامه امیدنامه هستند و صندوق موظف است تمام جزئیات تعهدات، شرایط بازارگردانی و سهام‌هایی که قصد بازارگردانی آنان را دارد، در امیدنامه ذکر کند.

 

مزایای صندوق‌های بازارگردانی

1.تخفیف 80 درصدی کارمزد معاملات

2.معافیت مالیاتی

3.دسترسی به ایستگاه‌های معاملاتی

4.افزایش قابلیت نقدشوندگی سهم

5.میل قیمت سهم به ارزش ذاتی و جلوگیری از دستکاری و نوسانات غیرعادی سهم

از بین مواردی که به عنوان مزایای صندوق‌های بازارگردانی ذکر کردیم، از آنجا که این نوع صندوق‌ها برای حقیقی‌ها قابل معامله نیستند؛ سه مورد اول مزیت صندوق‌های بازارگردانی برای حقوقی‌ها و دو مورد آخر مزیت صندوق‌های بازارگردانی برای حقیقی‌ها هستند.

 

سود و زیان بازارگردان‌ها

یکی از سوالات رایج در مورد صندوق‌های بازارگردان این مورد است که بازارگردانی چه سودی برای صندوق بازارگردان دارد؟ در پاسخ باید گفت زمانی که بازار با افت قیمت مواجه می‌شود بازارگردان طبق تعهدات خود اقدام به خرید سهم می‌کنند و زمانی که قیمت سهم بالا رفت و فشار خرید زیاد شد اقدام به عرضه سهم می‌کنند و در آخر از مابه التفاوت قیمت خرید و فروش سود می‌کنند. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر در زمان فشار فروش بازارگردان طبق تعهد خود اقدام به خرید کند و این فشار فروش همچنان پابرجا باشد و قیمت با افت بیشتری مواجه شود؛ بازارگردان زیان می‌کند.

 

دستورالعمل صندوق‌های بازارگردانی

دستورالعمل صندوق‌های بازارگردانی شامل شرایط اعطای مجوز، شرح وظایف و موارد مرتبط با صندوق بازارگردانی می‌باشد که توسط مجلس شورای اسلامی برای نحوه فعالیت بازارگردانی تصویب شده است. در ادامه با بخشی از دستورالعمل‌های صندوق‌های بازارگردان آشنا خواهیم شد:

دامنه مجاز نوسان: دامنه مجاز تغییرات قیمت است که با توجه به دامنه نوسان رایج بازار و بر اساس قیمت پایانی روز قبل (قیمت دیروز) مشخص می‌شود.

دامنه مظنه: میزان اختلاف حداکثری میان قیمت خرید و فروش اوراق بهادار توسط بازارگردان است که به صورت درصد عنوان می‌شود.

حداقل معاملات روزانه: حداقل تعداد اوراقی که بازارگردان طی یک روز می‌تواند خریداری کند.

حداقل سفارش انباشته: حداقل تعداد اوراق مربوط به هر سفارش خرید یا فروش ثبت شده توسط بازارگردان.

 

لیست صندوق‌های بازارگردانی و شرکت‌های دارای بازارگردان

برای مشاهده لیست صندوق‌های بازارگردانی می‌توانید به سایت fipiran.ir مراجعه کرد و از طریق تب صندوق‌ها بر روی صندوق‌های بازارگردانی کلیک کرده و لیست این صندوق‌ها را مشاهده کنید. همچنین برای مشاهده لیست شرکت‌های بورسی و فرابورسی که دارای بازارگردان هستند؛ می‌توانید به ترتیب به سایت‌های  tse.ir و ifb.ir مراجعه نمایید.

 

صندوق‌های بازارگردانی پاداش

صندوق‌ اختصاصی بازارگردانی پاداش پشتیبان پارس و صندوق اختصاصی بازارگردانی تثبیت پاداش، صندوق‌های بازارگردانی شرکت پاداش سرمایه می‌باشد که در حال حاضر بازارگردانی 23 نماد بورسی و فرابورسی را برعهده دارند که دارایی‌های تحت مدیریت این صندوق‌ها بالغ بر 15000 میلیارد ریال می‌باشد.

 

مولف: علیرضا صبحی‌کمال