در مقاله بازارهای مالی، در مورد ماهیت وجودی بازارهای مالی صحبت کردیم و متوجه شدیم که بازارهای مالی مکانهایی هستند که داراییهای مالی مورد معامله قرار میگیرند و معمولا بازارهای مالی در چرخه اقتصاد واسطی هستند بین بنگاههای اقتصادی (سرمایهپذیران) و خانوارها (سرمایهگذاران) به این شکل که خانوارها با سرمایههای خرد خود سرمایههای کلان برای سرمایهگذاری و تامین مالی بنگاههای اقتصادی را تشکیل میدهند.
در مقاله طبقهبندی بازارهای مالی نیز متوجه شدیم که از جهات مختلفی میتوان بازارهای مالی را طبقهبندی کرد که یکی از این طبقهبندیها عبارت است از بازار سرمایه و بازار پول، تفاوت اصلی بین بازار سرمایه و بازار پول در سررسید اوراقی است که در این دو بازار معامله میشوند، به طوری که سررسید اوراقی که در بازار پول معامله میشوند کمتر از یکسال و کوتاه مدت هستند مانند اوراق قرضه و اوراقی که در بازار سرمایه معامله میشوند سررسیدهای بیشتر از یکسال یا حتی بدون سررسید هستند مانند سهام شرکتهای سهامی.
حال نکته اصلی این است که بازار سرمایه نیز خود به دو بازار دستهبندی میشود:
1.بازار بورس
2.بازار فرابورس
در ادامهی این مقاله با جزئیات این دو بازار آشنا خواهیم شد.
بازار بورس
شرایط پذیرش شرکتها در بازارهای رسمی مانند بورس اوراق بهادار نسبت به سایر بورسها شرایط ویژه و سختتری دارند. بازارهای رسمی معمولا از درجه شفافیت بالاتری برخوردار هستند. بازارهای رسمی دارای کارگزاران رسمی نیز میباشند که مجوز این کارگزاران از طرف خود سازمان بورس اوراق بهادار صادر میشود.
بنگاههای اقتصادی به شرطی که شرایط لازم برای پذیرش در بورس را داشته باشند به منظور تامین مالی و فروش سهام خود وارد بازار بورس میشوند و سهام خود را در این بازار عرضه میکنند. بازار بورس در ایران نیز به بازارهای زیر تقسیم میشود:
1.بازار اول تابلو اصلی
2.بازار اول تابلو فرعی
3.بازار دوم
شرکتها پس از ورود به بازار بورس در یکی از بازارهای بالا پذیرش و سهامشان عرضه میشود و تفاوت اصلی بین این بازارها در شرایط پذیرش شرکتها در آنها است که در ادامه با شرایط پذیرش شرکتها در بورس و فرابورس بیشتر آشنا خواهیم شد.
بازار فرابورس
بازار فرابورس یا بازار خارج از بورس OTC (Over The Counter) بازاری است که به منظور سهولت در تامین مالی برای شرکتهایی که در حال حاضر شرایط لازم را برای پذیرش در بورس را ندارند، در آبان سال 1387 تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار تشکیل شد.
فرابورس جایگاه قانونی و کارکرد یکسانی همچون بورس دارد و تفاوت اصلی بین بازار بورس و بازار فرابورس در شرایط پذیرش شرکتها در آن بازار است به این شکل که شرایط پذیرش شرکتها در فرابورس به مراتب راحتتر از شرایط پذیرش یک شرکت در بورس است.
بازار فرابورس نیز خود به 5 بازار تقسیم میشود:
1.بازار اول
2.بازار دوم
3.بازار سوم (عرضه)
4.بازار پایه
5.ابزارهای نوین مالی
بازار اول و دوم بازاری برای پذیرش و معاملات سهام شرکتهای سهامی است و همچنین بازار سوم یا بازار عرضه برای عرضه و پذیرهنویسی اوراق استفاده میشود؛ در بازار پایه نیز انجام معاملات سهام شرکتهایی که شرایط لازم برای پذیرش در بورس و فرابورس را ندارند استفاده میشود که در مقالات بعدی در مورد بازار پایه بیشتر صحبت خواهیم کرد؛ سایر اوراق نیز مانند اوراق خزانه اسلامی، واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری و... در بازار ابزارهای نوین مالی معامله میشوند.
شرایط پذیرش شرکتها
شرکتها برای ورود به بازار سرمایه و عرضه سهام خود در بازار سرمایه میبایست شرایط خاصی را داشته باشند و هر شرکتی با هر شرایطی نمیتواند وارد بازار سرمایه شود. قوانین و شرایط پذیرش در بازار بورس، به خصوص بازار اول تابلو اصلی سخت گیرانهتر از سایر بازارها میباشد و به عنوان مثال شرکتی که قصد پذیرش در بازار اول تابلو اصلی بورس را دارد باید حداقل 100 میلیارد تومان سرمایه داشته باشد و اگر سرمایه شرکت از این میزان کمتر بود در بازار اول تابلو فرعی پذیرش میشود و سایر بازارها نیز به همین شکل؛ ناگفته نماند گه شرکتها اگر شرایط پذیرش در بازارهای بالاتر را پیدا کردند میتوانند در بازارهای دیگری نیز پذیرش شوند و گاهی نیز برعکس، اگر شرکتی شرایط پذیرش در بازار فعلی خود را از دست داد به بازارهای پایینتری انتقال مییابد. در جدول زیر شرایط پذیرش شرکتها در بازارهای مختلف را مشاهده میکنیم:
سلام، لطفاً نظر خودتو درباره این پست بنویس 😍