همانطور که می‌دانیم مرجع و ابزار اصلی تحلیلگران تکنیکال، نمودار قیمتی یا chart اوراق بهادار است. نمودارهای قیمتی اوراق بهادار دارای دو مولفه هستند: 1.قیمت 2.زمان به این شکل که در نمودارها محور عمودی، محور تقسیم‌بندی قیمت و محور افقی محور تقسیم‌بندی زمان است. نمودارها در بازار بورس به صورت کلی به دو شکل لگاریتمی و حسابی و همچنین به دو شکل تعدیل‌شده و تعدیل‌نشده استفاده می‌شوند (در مقالات بعدی با این نوع از نمودارها آشنا خواهیم شد)؛ اما نمودارهای قیمتی از نظر نحوه نمایش به انواع مختلفی همچون: کندل استیک، میله‌ای، خطی، هیکن‌اشی و... دسته‌بندی می‌شوند؛ در ادامه با انواع نمودارها آشنا خواهیم شد.
نمودارهای خطی
ساده‌ترین و متداول‌ترین نوع نمودار قیمتی در هر بازاری، نمودارهای خطی یا Line chart هستند. نمودارهای خطی از این جهت ساده برشمرده می‌شوند که در هر روز قیمت آخرین معامله انجام شده از اوراق بهادار را به نمایش می‌گذارند. البته در سامانه یا نرم‌افزارهای تحلیل تکنیکال نوع خاص نمودارهای خطی، به نام نمودارهای ناحیه‌ای یا Area chart و خط‌مبنا یا Baseline chart هستند که تفاوت چندانی با نمودارهای خطی نداشته و صرفا ناحیه‌ی زیرین نمودار را به صورت رنگی مشخص می‌کنند.
به عنوان مثال در تصویر زیر نمودار خطی نماد فارس در بازار بورس را مشاهده می‌کنیم.
نمودارهای کندل استیک
یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین نوع نمودارها در تحلیل تکنیکال، نمودارهای شمعی یا Candlestick chart هستند. این نوع نمودار در تحلیل تکنیکال از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است زیرا بر خلاف نمودار خطی که در هر روز صرفا یک قیمت را نشان می‌دهد؛ این نوع نمودار در هر روز 4 قیمت مهم معاملاتی اوراق بهادار از جمله اولین قیمت یا Open، آخرین معامله یا Close، کمترین قیمت یا Low و بیشترین قیمت یا High را نشان می‌دهد. همچنین در نمودار شمعی می‌توان شکاف‌های قیمتی را نیز تشخیص داد و به درک درستی از روانشناسی بازار دست یافت.
نمودارهای شمعی از تعداد زیادی کندل تشکیل شده‌اند و هر کندل تشکیل شده است از یک بدنه یا Body و یک دنباله Shadow به طوری که بدنه کندل قیمت اولین و آخرین معامله را نشان می‌دهد و دنباله کندل کمترین و بیشترین قیمت معامله شده اوراق بهادار را نشان می‌دهد. حال اگر قیمت آخرین معامله بالاتر از اولین معامله باشد، کندل سبز و در غیر این صورت کندل قرمز می‌باشد.
در تصویر زیر نمودار شمعی نماد برکت را مشاهده می‌کنیم.
در تصویر زیر اگر نوسانات قیمتی سهمی را از ساعت 9 صبح الی 12:30 (ساعت کاری بازار بورس) به شکل زیر فرض کنیم، با ایجاد کندل آن روز معاملاتی آشنا خواهیم شد.
نمودارهای میله‌ای
نمودارهای میله‌ای یا Bar chart همچون نمودارهای شمعی در هر روز 4 قیمت اولین، آخرین، کمترین و بیشترین قیمت را نشان می‌دهند. تنها تفاوت نمودار میله‌ای با شمعی در ساختار آن است، به طوری که نمودار میله‌ای از یک خط عمودی تشکیل شده است و ابتدا و انتهای خط عمودی را به ترتیب کمترین قیمت معامله شده و بیشترین قیمت معامله شده، نشان می‌دهد. حال اگر قیمت آخرین معامله بالاتر از اولین معامله باشد، میله سبز و در غیر این صورت میله قرمز می‌باشد.
به عنوان مثال در تصویر زیر نمودار میله‌ای نماد شپدیس را مشاهده می‌کنیم.
در تصویر زیر اگر نوسانات قیمتی سهمی را از ساعت 9 صبح الی 12:30 (ساعت کاری بازار بورس) به شکل زیر فرض کنیم، با ایجاد میله آن روز معاملاتی آشنا خواهیم شد.
نمودارهای شمعی توخالی
نمودارهای شمعی توخالی یا hollow chart تشابه بسیار زیادی با نمودارهای شمعی دارند با این تفاوت که از قیمت آخرین معامله دیروز نیز برای ایجاد کندل استفاده می‌شود.
هرگاه قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت آخرین معامله روز قبل و همچنین قیمت آخرین معامله روز جاری بالاتر از اولین معامله روز جاری باشد کندل به شکل Green-hollow است.
هرگاه قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت آخرین معامله روز قبل و همچنین قیمت آخرین معامله روز جاری بالاتر از اولین معامله روز جاری باشد کندل به شکل Red-hollow است.
هرگاه قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت آخرین معامله روز قبل و همچنین قیمت آخرین معامله روز جاری کمتر از اولین معامله روز جاری باشد کندل به شکل Green-filled است.
هرگاه قیمت آخرین معامله کمتر از قیمت آخرین معامله روز قبل و همچنین قیمت آخرین معامله روز جاری کمتر از اولین معامله روز جاری باشد کندل به شکل Red-filled است.
به عنوان مثال در تصویر زیر نمودار شمعی توخالی نماد رمپنا را مشاهده می‌کنیم.
نمودارهای هیکن اشی
نمودارهای هیکن اشی از لحاظ ساختار کلی شباهت زیادی به نمودارهای شمعی دارند و از لحاظ طول بدنه به دلیل متفاوت بودن قیمت اولین معامله و آخرین معامله، با نمودار شمعی متفاوت است. نمودارهای هیکن اشی در تشخیص قدرت امواج صعودی و نزولی بسیار موثر هستند، به طوری که در امواج صعودی قدرتمند، تراکم کندل‌های سبز رنگ هیکن اشی بیشتر ولی در امواج نزولی قدرتمند، تراکم کندل‌های قرمز رنگ هیکن اشی بیشتر است.
در نمودارهای هیکن اشی، 4 قیمت اصلی از طریق فرمول‌های زیر محاسبه می‌شوند:
به عنوان مثال در تصویر زیر نمودار هیکن اشی نماد فولاد را مشاهده می‌کنیم.
سخن آخر
در این مقاله با انواع نمودارها آشنا شدیم ولی سوال اصلی این است که کدام یک از انواع نمودارها کارآمدتر هستند؟ در پاسخ باید گفت که پرکاربردترین نوع نمودارها در تحلیل تکنیکال، نمودارهای کندل استیک هستند زیرا رفتار بازار را بهتر به تحلیلگران بازگو می‌کنند. همچنین در سبک‌هایی مانند پرایس اکشن نیز استفاده از نمودار کندل استیک یک باید است.
سلام، لطفاً نظر خودتو درباره این پست بنویس 😍