اگر از فعالان بازار سرمایه باشید، احتمالا اصطلاح NAV یا ناو به گوشتان خورده است. NAV در دو مورد مورد محاسبه قرار می‌گیرد: 1.شرکت‌های سرمایه‌گذاری و 2.صندوق‌های سرمایه‌گذاری

با استفاده از ارزش خالص دارایی (NAV) می‌توان به ارزش واقعی هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق پی برد؛ در این مقاله قصد داریم به بررسی ارزش خالص دارایی صندوق و نحوه محاسبه آن بپردازیم.

 

nav 

 

ارزش خالص دارایی یا NAV

همانطور که می‌دانیم یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری به صورت غیرمستقیم، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تجمیع سرمایه افراد، اقدام به سرمایه‌گذاری در سهام و سایر دارایی‌ها می‌کنند و سرمایه‌گذاران را از بازدهی به دست آمده منتفع می‌کنند. شایان ذکر است که بسته به نوع و ترکیب سرمایه‌گذاری که صندوق‌ها انجام می‌دهند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ جهت آشنایی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سازوکار و انواع آن‌ها پیشنهاد می‌شود مقاله صندوق‌های سرمایه‌گذاری را مطالعه کنید.

ارزش واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با نوسانات دارایی‌های داخل صندوق ممکن است دائما دچار تغییر شود؛ در نتیجه نیاز به ابزاری بود که ارزش دارایی‌های صندوق را دائما محاسبه و به اطلاع سرمایه‌گذاران بگذارد، به همین منظور ارزش خالص دارایی یا NAV (Net Asset Value) تعریف شد.

برای محاسبه NAV به صورت روزانه دارایی‌های صندوق ارزشگذاری می‌شوند و همچنین بدهی‌های صندوق که معمولا بدهی صندوق به کارگزاران به منظور خرید سهام است از ارزش دارایی‌ها کم می‌شود و ارزش خالص دارایی‌ها محاسبه می‌شود که با تقسیم عدد به دست آمده بر تعداد واحدهای صندوق، ارزش خالص هر یک از واحدها یا NAV محاسبه می‌شود.

ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق (NAV per share) با فرمول زیر قابل محاسبه می‌باشد:

 

nav

 

برای مثال در تصویر زیر مشخصات صندوق پاداش سرمایه پارس را در سایت fipiran مشاهده می‌کنیم. طبق تصویر، در حال حاضر کل ارزش خالص دارایی‌های این صندوق 1.271.435.475.357ریال می‌باشد؛ همچنین تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق نیز تعداد 8.833.600 واحد می‌باشد که با تقسیم ارزش خالص دارایی بر تعداد واحدهای صندوق، NAV صندوق که عدد 143.931 ریال می‌باشد به دست می‌آید که از آن به عنوان NAV یا قیمت ابطال در سایت fipiran و سایت tsetmc یاد می‌شود.

 

nav 

 

نکته حائز اهمیت: یک باور اشتباه بین سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذاری رایج است و آن این است که سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند که اگر بتوانند واحدهای صندوق را در قیمتی پایین‌تر از NAV خریداری کنند حتما با بازدهی مثبت مواجه خواهند شد؛ در صورتی که این باور اشتباه است و NAV صرفا قیمت واقعی هر واحد را نشان می‌دهد و صرف در نظر گرفتن NAV نمی‌تواند مبنای صحیحی برای انجام معامله باشد.

نکته: NAV صندوق‌های صدور و ابطالی به صورت روزانه و NAV صندوق‌های ETF به صورت لحظه‌ای محاسبه می‌شود.

 

انواع NAV

به صورت کلی NAV خالص ارزش دارایی هر واحد صندوق را نشان می‌دهد؛ اما بسته به نوع کاربرد و استفاده می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد:

NAV صدور

NAV صدور، قیمت خرید هر واحد صندوق را نشان می‌دهد که کمی بیشتر از ارزش خالص دارایی یا NAV می‌باشد؛ دلیل این تفاوت نیز به دلیل هزینه‌ها و کارمزدهایی است که صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید پرداخت کند.

NAV ابطال

NAV ابطال، قیمت فروش هر واحد صندوق را نشان می‌دهد و در صورتی که فردی قصد فروش واحدهای صندوق را داشته باشد به قیمت NAV ابطال واحدهای خود را به فروش می‌رساند. NAV ابطال با در نظر گرفتن هزینه‌ها و کارمزد معاملات محاسبه می‌شود و این هزینه‌ها از آن کسر می‌شود؛ در نتیجه NAV ابطال می‌تواند کمتر یا مساوی NAV باشد.

NAV صدور و ابطال هم جهت با نوسانات NAV تغییر می‌کنند.

NAV آماری

در بازار بورس شرایط خاصی از جمله وجود دامنه نوسان و حجم مبنا و همچنین بسته بودن نماد معاملاتی سهام باعث می‌شود که بعضی از سهام موجود در سبد اوراق بهادار صندوق قابلیت نقدشوندگی و تعیین قیمت را نداشته باشند؛ در نتیجه مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری این اختیار را دارند که در چارچوب دستورالعمل نحوه تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار، قیمت برخی از دارایی‌های موجود در صندوق را تعدیل کنند. NAV آماری در محاسبه ارزش خالص دارایی، تعدیلات قیمت را در نظر می‌گیرد و در صورتی که تعدیلات خاصی وجود نداشته باشد، NAV آماری با NAV ابطال برابر خواهد بود.

 

 

مولف: علیرضا صبحی کمال